Pilotlar ve Doktorlar Yapay Zekâ Olsa Kendinizi Emanet Eder misiniz? Güven Duygularınızı Sorguluyoruz

Konu yapay zeka olunca artık neyin nasıl olacağı her an değişir oldu. Geleceğimiz bilim kurgu filmlerine dönecek gibi. Bizim de düşüncelerimiz bir oraya bir buraya savrulurken “Acaba yapay zeka ile uçan bir uçağa biner miyiz?” ya da “Yapay zeka doktorlarına kendimizi emanet eder miyiz?” soruları aklımıza takıldı.

Baktığımızda iki konunun ortak noktası “İnsan savunma mekanizması yapay zeka ile devre dışı kalacak mı ve biz bu güven duygusunu oluşturacak mıyız?

fazla da “Hayır, güvenmem.” diyemiyoruz çünkü her an kendini geliştiren ve gün geçtikçe hayatımızda daha da var olmaya başlayan bir teknoloji ile karşı karşıyayız. Bakalım okuyunca sizin düşünceleriniz ne olacak?

Yapay zeka ile uçan bir uçağa biner misiniz?

Düşünsenize, pilot koltuğunda kimse yok; sadece akıllı bir sistem var ve bu sistem uçuşun her anını kontrol ediyor. Bu fikir bakınca hem heyecan verici hem de biraz ürkütücü gözüküyor olabilir.

fakat şunu başta söyleyelim, yapay zeka destekli uçaklar aslında günümüzde zaten var. Otomatik pilot sistemleri, hava trafiği kontrolü, acil durum müdahaleleri gibi alanlarda yapay zekadan yararlanılıyor.

Boeing ve Airbus gibi büyük uçak üreticileri, yapay zekanın uçakların güvenliğini artırmak ve insan hatalarını minimuma indirmek için büyük bir potansiyel taşıdığını savunuyor.

örneğin, yapay zeka, uçuş sırasında aniden oluşabilecek tehlikeli hava koşullarını anında tespit edip gerekli önlemleri alabilir. İnsan pilotların tecrübesi ve refleksleri sınırlıyken, yapay zeka anında binlerce farklı senaryoyu değerlendirebilir ve en güvenli kararı verebilir.

Burada esas soru şu: İnsanlar olarak, bu tür bir güveni yapay zekaya duyabilir miyiz?

Psikolojik olarak, bir insanın verdiği kararlara güvenirken hissettiğimiz rahatlık, bir makinenin kararlarına güven duymakta zor olabilir.

Haklı da olabiliriz çünkü yapay zeka; duygulara, sezgilere ya da içgüdülere sahip değil. Oysa insanlar olarak, bu özelliklerimiz bizi güvende hissettirir. Peki, bu güvensizliği nasıl aşar mıyız?

Güven kazanmanın yolu, zaman içinde başarılar ve deneyimlerle inşa edilir. Yapay zeka destekli uçaklar, sayısız başarılı uçuş gerçekleştirdikçe, bu teknolojiye olan güvenimiz de bizce artacaktır.

fakat bu sürecin, insanlar arasında hâlâ bir çekince oluşturması da muhtemel. Özellikle, ilk büyük çaplı bir kaza ya da hata durumunda bu güven kesin yerle bir olur. Yani özellikle uçak ve bilinmezlikler olunca yapay zekaya biraz daha zamanımız var gibi.

Bir diğer soru: Yapay zeka doktorlarına kendinizi teslim eder misiniz?

Sağlık alanında da yapay zeka hızla yaygınlaşıyor, bunu kabul edelim. Teşhis koyma, tedavi planlama ve hastaların izlenmesi gibi birçok tıbbi süreç artık günümüzde uygulanıyor.

Buna da örnek verelim. örneğin IBM’in Watson isimli yapay zeka sistemi, kanser tedavisinde kullanılan en son araştırmaları sürekli olarak inceleyerek doktorlara tedavi önerilerinde bulunuyor.

Bu alandaki gelişmelerin faydaları bakınca çok büyük. Yapay zeka, doktorların üzerindeki iş yükünü azaltabilir, hastalıkların erken teşhis edilmesini sağlayabilir ve kişiselleştirilmiş tedavi seçeneklerini sunabilir.

fakat insanların kendilerini tamamen bir yapay zeka doktoruna teslim etme fikrine nasıl yaklaştıkları da önemli bir diğer soru.

Birçok insan için doktorla yüz yüze görüşme, güven ve empatiyi içeriyor.

Doktora gittiğimizde ne bekliyoruz? İyileşmenin yanı sıra duygusal destek ve anlayış da değil mi?

Yapay zeka dediğimiz gibi teknik olarak doğru teşhis ve tedavi önerilerinde bulunabilir fakat bir insanın empatisini ve duygusal anlayışını nasıl sunacak?

Bu durum da özellikle kronik hastalıklar ya da ölümcül hastalıklarla mücadele eden hastalar için büyük bir psikolojik boşluk demek.

Bir de şu var: Yapay zeka sistemlerinin etik kararlar verme yetenekleri sınırlı. Örneğin, bir yapay zeka, hayat kurtarma olasılığı düşük olan bir tedavi önerisi yerine daha standart bir yaklaşımı seçebilir. Bu tür durumlar da doğal olarak insanların güvenini sarsabilir.

Özetle, yapay zeka doktorlarına güven duymak, daha çok başarı öyküleri ve insanlar arasındaki bu tür sistemlerin faydalarına dair farkındalık arttıkça mümkün olacak gibi görünüyor.

Siz neler düşünüyorsunuz? Kendinizi bir yapay zeka pilotuna ya da doktoruna gönül rahatlığıyla bırakır mısınız?

Yapay zekayla alakalı diğer içeriklerimiz: